آیا واکسن زدن می‌تواند خطر کووید درازمدت را کاهش دهد؟

به گزارش همشهری آنلاین تداوم علائم کووید و یا بروز علائم جدید ماه‌ها پس از عفونت اولیه کرونا را «کووید درازمدت» یا به اصطلاح پزشکی «پس‌آیند پساحاد سارس-کوو-۲» (PASC) می‌نامند.

سازمان جهانی بهداشت «کووید درازمدت» را عارضه‌ای تعریف می‌کند که «معمولا سه ماه پس از شروع کووید رخ می‌دهد، علائم آن دست کم برای دو ماه به درازا می‌کشد و با تشخیص جایگزین قابل‌توضیح نیست.»

از جمله علائم شایع کووید درازمدت خستگی، تنگی نفسی و فقدان تمرکز («مه مغزی») است، اما مبتلایان به این عارضه تا ۲۵۰ علامت دیگر هم گزارش کرده‌اند، از جمله سرگیجه، از دست رفتن حس چشایی و بویایی، گرفتگی عضلانی و تحریک‌پذیری روده‌ها.

کووید درازمدت تقریبا می‌تواند هر اندامی در بدن را درگیر کند، از کلیه و کبد گرفته تا دستگاه عصبی.

بررسی‌ها درباره میزان‌های متفاوتی را درباره درصد افرادی که پس از عفونت حاد کرونا به کووید درازمدت مبتلا می‌شوند، نشان داده‌اند.

یک بررسی بزرگ اخیر در انگلیس در بیش از ۲۷۳۰۰۰ نفر نشان داد که از هر سه بیمار مبتلا به کووید در یک بیمار علائم برای سه تا شش ماه پس از عفونت حاد ادامه پیدا می‌کند. برخی بررسی‌ها دیگر رقم‌های حتی بالاتری را نشان داده‌اند.

هنوز دقیقا روشن نیست که چرا در برخی از افراد پس از پایان عفونت حاد علائم بیماری ادامه پیدا می‌کند و در برخی دیگر نه. همچنین دچار شدن به عفونت خفیف کرونا همیشه به معنای بهبودی سریع و دچار نشدن به کووید درازمدت نیست.

بررسی‌ها همچنین نشان داده‌اند که بیماران زن با احتمال بیشتری نسبت به بیماران مرد در معرض خطر دچار شدن به کووید درازمدت هستند.

همچنین معلوم شده است که در افراد سالمندتر و افراد دارای بیماری‌های زمینه‌ای نیز احتمال بروز کووید درازمدت بیشتر است. همچنین شواهدی وجود دارد که کودکان نیز ممکن است به کووید درازمدت دچار شوند.

تا به حال موارد کووید درازمدت در شمار نسبتا اندکی از افراد کاملا واکسینه‌شده گزارش شده است- اما هنوز خیلی زود است که بتوان در این باره اظهارنظر قطعی کرد.

کارشناسان می‌گویند گرچه واکسن‌های کرونا خطر کووید درازمدت را به طور کامل رفع نمی‌کنند، احتمال دچار شدن به آن را کاهش می‌دهند.

به نظر می‌رسد علت اصلی این باشد که این واکسن‌ها در گام اول به پیشگیری از دچار شدن به خود بیماری کووید جلوگیری می‌کنند. اما برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در افراد کاملا واکسینه‌شده حتی اگر عفونت کرونا رخ دهد («عفونت‌های رخنه‌ای») خطر کووید درازمدت کاهش می‌یابد.

یک بررسی در ۱.۲ میلیون نفر بزرگسال در انگلیس نشان داد که احتمال دچار شدن به علائم کووید-۱۹ بیش از ۲۸ روز پس از عفونت در میان افراد کاملا واکسینه‌شده (در مقایسه با افراد واکسینه‌نشده) به تقریبا نصف کاهش پیدا می‌کند. این بررسی بر اساس داده‌های به دست آمده از گزارش‌های شخص افراد روی یک اپلیکیشن تلفن همراه بوده است.

پژوهشگران می‌گویند احتمالا کووید درازمدت مربوط به اختلال دستگاه ایمنی بدن است که پس از رفع عفونت ویروسی همچنان بیش از حد فعال باقی می‌ماند و به بدن آسیب می‌زند.

نظریه‌های دیگری هم درباره طول کشیدن علائم کووید مطرح شده است، از جمله باقی ماندن مقدار کمی از ویروس در بدن که با آزمایش‌های معمول قابل‌شناسایی نیست، عوامل ژنتیکی و آسیب ناشی از لخته شدن خون در رگ‌ها که یکی از عوارض عفونت حاد کروناویروس است.